Giải bàn toán khó về môi trường vùng cao

Lào Cai xác định xây dựng NTM gắn với bảo vệ môi trường bền vững ngoài nền móng là các quy định của Trung ương thì các chương trình, kế hoạch của UBND tỉnh Lào Cai phải triển khai thực hiện cụ thể hóa tiêu chí môi trường như: Hướng dẫn các huyện, thị xã vận hành bãi chôn lấp hợp vệ sinh; Tuyên truyền công tác bảo vệ môi trường thông qua các tổ chức, đoàn thể chính trị xã hội các cấp; Phối hợp Sở Tài chính tham mưu UBND tỉnh phân bổ nguồn kinh phí sự nghiệp môi trường hỗ trợ các huyện, thị xã xây dựng bãi chôn lấp, lò đốt rác. Việc xử lý rác thải bằng lò đốt góp phần giải quyết vấn đề xử lý rác thải sinh hoạt nông thôn, thay thế cho giải pháp bãi chôn lấp vận hành không đúng quy trình gây ô nhiễm môi trường…

Cũng trong nỗ lực nâng cao nhận thức cho cộng đồng, nhằm tạo sức lan tỏa rộng khắp, tỉnh Lào Cai đã tổ chức lễ mít tinh, lễ phát động, ra quân hành động vì môi trường; xây dựng các phim phóng sự, tuyên truyền phát trên đài phát thanh, truyền hình; phát tờ rơi về BVMT, hướng dẫn phân loại chất thải rắn tại nguồn. Sở chủ động phối hợp với BCĐ NTM cấp huyện kêu gọi cộng đồng dân cư tham gia hưởng ứng các phong trào “Vệ sinh môi trường nông thôn”, phong trào “chống rác thải nhựa”; phát động phong trào thi đua “Vệ sinh môi trường nông thôn, nhà cửa, đường làng, ngõ xóm xanh - sạch - đẹp”... đã dấy lên những hành động, phong trào bảo vệ môi trường rộng khắp. Đến thời điểm hiện tại, hầu hết các xã có mạng lưới thu gom chất thải, nạo vét, khơi thông cống rãnh tại các khu vực công cộng và khu dân cư tập trung; không có hiện tượng xả nước thải, chất thải bữa bãi gây mất mỹ quan tại các khu vực công cộng, khu dân cư tập trung; cây xanh được trồng dọc các tuyến đường giao thông...

Trong Giai đoạn 2010 - 2020, các xã xây dựng NTM cũng được đầu tư 71 bãi chôn lấp rác thải sinh hoạt và 169 nghĩa trang. Nhờ kinh phí được hỗ trợ, giúp đỡ và tự có, cộng đồng cũng triển khai xây dựng 933 lò đốt rác quy mô hộ/ liên hộ gia đình, 61.766 hố rác, 57.099 chuồng trại, 691 bể thu gom bao thuốc BVTV. Việc đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật về bảo vệ môi trường là bước đệm lớn để người dân cùng chung tay hành động vì môi trường.

Các em học sinh tại Trường cấp 1 A Mú Sung vệ sinh môi trường và đốt rác bằng lo đốt rác mini

Cùng với sự chung tay vào cuộc của các cấp, ngành và cộng đồng dân cư, các tiêu chí về bảo vệ môi trường trong xây dựng NTM đã được cải thiện rõ rệt. Đến thời điểm hiện tại tỷ lệ dân số nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh là 93,7%; Tỷ lệ hộ gia đình nông thôn có nhà tiêu hợp vệ sinh là 73,3 %; Tỷ lệ rác thải sinh hoạt được thu gom, xử lý là 81%.

Tuyên truyền tiêu chí môi trường thông qua các tổ chức, đoàn thể

Với quan điểm, bảo vệ môi trường không đơn thuần chỉ từ những cá nhân nhỏ lẻ, mà cần sự góp sức, vào cuộc của cả chính quyền và nhân dân. Ngành TN&MT Lào Cai đã chủ động phối hợp với các sở ngành, chính quyền địa phương siết chặt hoạt động quản lý nhà nước về BVMT, 100% các dự án đầu tư trên địa bàn khi được phê duyệt đầu tư đều có kế hoạch BVMT. Trong sản xuất nông nghiệp, các mô hình sản xuất công nghệ cao, sản xuất nông nghiệp tuần hoàn được triển khai và nhân rộng. Các trang trại, gia trại chăn nuôi cũng quan tâm xử lý môi bằng hầm Biogas, đệm lót sinh học, chế phẩm sinh để giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường.

Tuy nhiên, môi trường là một trong những tiêu chí “động”, một số chỉ tiêu được xác định trên cơ sở định tính, nên thực tế triển khai và đánh giá khó đồng nhất, thiếu bền vững. Nhiều hành động BVMT còn mang tính chất thời điểm chứ chưa tạo được chuyển biến thực chất trong cả nhận thức và hành động của cộng đồng như vẫn còn tình trạng thả rông gia súc, vệ sinh môi trường kém vẫn còn chưa tạo điểm nhấn về cảnh quan để tạo nên diện mạo nông thôn khang trang, sạch đẹp.

Ngành TN&MT Lào Cai cùng Quỹ Bảo vệ môi trường và Đoàn thanh niên tuyên truyền cho dân vùng cao bảo vệ môi trường nông thôn, chống rác thải nhựa

Ông Vũ Đình Thuỷ, Phó giám đốc Sở TN&MT Lào Cai cho biết, ngoài việc kịp thời ban hành các hướng dẫn triển khai thực hiện, hỗ trợ, đồng hành cùng chính quyền địa phương, ngành TN&MT Lào Cai đẩy mạnh tuyên truyền BVMT thông qua các đoàn thể, sở ban ngành như: Ký kết chương trình phối hợp về bảo vệ môi trường với UBMTTQ Việt Nam tỉnh Lào Cai, Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường thuộc Công an tỉnh Lào Cai, Quỹ Bảo vệ môi trường tỉnh Lào Cai, các tổ chức chính trị xã hội và một số sở/ngành trên địa bàn; đồng thời quan tâm đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân.

Thời gian tới để giải quyết vấn môi trường nông thôn Lào Cai sẽ tiếp tục tập trung công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành thực hiện hiệu quả phong trào thi đua “Chung sức xây dựng nông thôn mới”; đồng thời tập trung huy động sự tham gia của cộng đồng trong triển khai các phong trào thi đua“Vệ sinh môi trường nông thôn”, “chống chất thải nhựa”; “Vệ sinh môi trường nông thôn, nhà cửa, đường làng, ngõ xóm xanh - sạch - đẹp”... Khuyến khích các địa phương xây dựng các mô hình kiểu mẫu đối với từng chỉ tiêu cụ thể trong tiêu chí môi trường.

Nông thôn Lào Cai hôm nay như được khoác trên mình “tấm áo” mới, rạng rỡ hơn, xanh - sạch - đẹp hơn. Đó là nhờ có sự chung tay, vào cuộc quyết liệt của các cấp, các ngành, các tổ chức chính trị - xã hội và nhất là sự vào cuộc mạnh mẽ của Nhân dân trên địa bàn tỉnh Lào Cai.

Giai đoạn 2011-2020, Lào Cai đã có 61 xã đạt chuẩn NTM, 01 xã NTM nâng cao; 01 thành phố Lào Cai hoàn thành nhiệm vụ NTM và huyện Bảo Thắng đã hoàn thiện hồ sơ đề nghị Bộ Nông nghiệp và PTNT thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ công nhận huyện đạt chuẩn NTM. Các xã hoàn thành tiêu chí môi trường đều đã được công nhận về đích NTM, NTM nâng cao. Giai đoạn 2021-2030, Lào Cai phấn đấu có thêm 3 huyện đạt chuẩn NTM.